Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu w terminie 3-6 lipca 2023 roku prowadził część praktyczną warsztatów w zakresie ochrony dóbr kultury z przedstawicielami administracji państwowej i jednostek wojskowych z terenu woj. małopolskiego. Małopolska Policja brała w nich aktywny udział. Ćwiczenia prowadzone były w Krakowie (4 i 5 lipca) oraz Tarnowie i Bochni (6 lipca).
Celem warsztatów pod kryptonimem . ZABYTEK-23 na temat ochrony dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych było dokonanie wszechstronnej analizy obowiązujących przepisów prawa oraz doskonalenie procedur współdziałania Sił Zbrojnych RP w procesie wsparcia układu pozamilitarnego w zakresie ochrony dóbr kultury w czasie sytuacji kryzysowej. Część praktyczna warsztatów prowadzona była w dniach 4-6 lipca 2023 r. przez Międzynarodowy Ośrodek Szkolenia i Badań nad Dziedzictwem Kultury w Zagrożeniu. Podczas części praktycznej współdziałają ze sobą Siły Zbrojne RP oraz administracja publiczna, w tym przedstawiciele Wydziału Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie, Małopolskiej Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Szkoły Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej z Krakowa, Karpackiego Oddziału Straży Granicznej, Dowództwa Wojsk Obrony Terytorialnej, 11. Małopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej, 6. Brygady Powietrznodesantowej, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych oraz Oddziału Żandarmerii Wojskowej z Krakowa. Natomiast zabezpieczenie logistyczne zapewnia 35. Wojskowy Odział Gospodarczy. Z jednostek Policji do realizacji ćwiczenia praktycznego przystąpiły: Komenda Miejska Policji w Krakowie, Komenda Miejska Policji w Tarnowie, Komenda Powiatowa Policji w Bochni, Sztab Policji KWP w Krakowie, Komisariat Wodny Policji w Krakowie oraz Samodzielny Pododdział Kontrterrorystyczny Policji w Krakowie.
Obserwatorami warsztatów byli przedstawiciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego oraz Ministerstwa Obrony Narodowej.
- 4 lipca w związku z hipotetyczną sytuacją kryzysową konieczna była ewakuacja dzieł z Zamku Królewskiego na Wawelu. Pod nadzorem pracowników obiekty zostały zabezpieczone i zewidencjonowane. Następnie drogą wodną – z wykorzystaniem czterech łodzi płaskodennych – trafiły bezpiecznie do opactwa Benedyktynów w Tyńcu.
- 5 lipca doszło do hipotetycznej eksplozji w centrum Krakowa. W wyniku powstałego pożaru ewakuowano osoby i dobra kultury z Pałacu Sztuki. O działaniach tych pisaliśmy w komunikacie: https://malopolska.policja.gov.pl/krk/aktualnosci/36317,Warsztaty-pod-kryptonimem-Zabytek-23-na-temat-ochrony-dobr-kultury-w-sytuacjach-.html
- W trzecim dniu praktycznej realizacji warsztatów (6 lipca) w wyniku działań sabotażowych zagrożone zostały zbiory Muzeum Okręgowego w Tarnowie. W ramach tego epizodu szkoleniowego zrealizowano proces ewakuacji i przekazania dóbr kultury z Galerii Sztuki Dawnej – Muzeum Ratusz w Tarnowie pod ochronę Kopalni Soli w Bochni. Po sprawdzeniu przez Policję i Żandarmerię Wojskową obiektu skrzynie zawierające zabytkowe artefakty zostały zdeponowane i przekazane pod ochronę zorganizowaną przez żołnierzy z 11. Małopolskiej Brygady Obrony Terytorialnej wchodzących w skład Wojskowego Zgrupowania Zadaniowego KOPALNIA. Kolejne epizody szkoleniowe zrealizowano w Kopalni Soli Bochnia. Po przetransportowaniu dóbr kultury z Tarnowa do Bochni, umieszczeniu w podziemiach kopalni, dokonano ich składowania i zabezpieczenia pod nadzorem Kustosza muzeum. Ewakuacja i transport obiektów zabytkowych do podziemi kopalni był również doskonalą okazją do realizacji kolejnego elementu szkoleniowego, czyli uruchomienia akcji ratowniczej z udziałem grupy ratowniczo-medycznej kopalni soli w celu udzielenia pomocy i przetransportowaniu na powierzchnie żołnierza poszkodowanego w trakcie realizacji zadań. W kopalni, w trakcie wstępnego omówienia przebiegu części praktycznej warsztatów przedstawiciele administracji publicznej i służb mundurowych zaprezentowali swoją rolę w zakresie ochrony dóbr kultury w sytuacjach kryzysowych oraz sformułowali wstępne wnioski z realizacji otrzymanych zadań.. Rezultatem warsztatów będą rekomendacje z dokonanych analiz obowiązującego prawa z zakresu bezpieczeństwa obiektów dziedzictwa kulturowego w okresie pokoju i sytuacji kryzysowych. Na zakończenie warsztatów, w podziemiach Kopalni Soli Bochnia odbył się briefing prasowy podsumowujący część praktyczną warsztatów.
Opracowanie: KPP Bochnia
